Wykorzystywanie sztucznej inteligencji w pracach naukowych, ale także wykorzystywanie efektów pracy twórców i naukowców przez mechanizmy sztucznej inteligencji – to zagadnienia, z którymi wiele środowisk musi się zmierzyć. Zarówno uczelnie, jak i autorzy oraz wydawcy. Odsuwanie tego na później to błąd, bo rzeczywistość sztucznej inteligencji już weszła na nasze poletko. Jeśli my nie ogarniemy jej, ona z pewnością ogarnie nas.
Dlatego właśnie zagadnieniom tym zamierzamy poświęcić trochę miejsca w dziale „Aktualności”.
Zaczniemy od wykładu dr hab. Grzegorza Tylca, prof. KUL, który w czerwcu br. odbył się w ramach XXVIII Konferencji Stowarzyszenia Wydawców Szkół Wyższych.
Profesor przedstawił założenia najnowszego rozporządzenia UE – „Akt w sprawie sztucznej inteligencji”, które jest odpowiedzią na problem „tarcia”, jakie występuje pomiędzy sposobem działania sztucznej inteligencji a respektowaniem prawa autorskiego. Chodzi o tzw. „text and data mining”, czyli eksplorację tekstów i danych – w tym dzieł objętych prawami autorskimi. W jaki sposób wymagać respektowania prawa, nie hamując jednocześnie rozwoju sztucznej inteligencji?
Uchwalony przez Parlament Europejski 13 marca 2024 r. „AI Act” nie przesądził jednoznacznie analizowanych kwestii.
Regulacje tego aktu nie tworzą nowych zasad w obrębie prawa autorskiego, sprowadzają się one jedynie do obowiązku przestrzegania przez deweloperów AI obowiązującego prawa autorskiego oraz sporządzenia i udostępnienia do publicznej wiadomości odpowiednio szczegółowego podsumowania treści wykorzystywanych do szkolenia modelu AI ogólnego przeznaczenia.
Co się zaś tyczy praw do wytworów sztucznej inteligencji – obecnie obowiązuje niekwestionowana i uniwersalna w aspekcie legislacji krajowych i międzynarodowych zasada, że ochrona w prawie autorskim może powstać pierwotnie tylko na rzecz twórcy – człowieka, natomiast wytwory sztucznej inteligencji zaliczane są do sfery domeny publicznej i objęte są pełną swobodą korzystania.
